Адам КАВАЛЬКА: «Хачу, каб астраўчане ганарыліся сваім горадам!»
Сённяшні Астравец, які на вачах яго жыхароў становіцца адным з самых прыгожых і добраўпарадкаваных гарадоў краіны, мала нагадвае раённы цэнтр, тады яшчэ не горад, а мястэчка, вёску, пазней – гарадскі пасёлак, якому ў 1940 годзе выпала стаць цэнтрам раёна.
І, тым не менш, ён не стаў бы такім, як сёння, калі б не тыя людзі, што працавалі тут у далёкія 50-я, 60-я, 70-я, 80-я гады. Так, у той час яны вырашалі зусім іншыя задачы і праблемы, у іх былі зусім іншыя магчымасці – але гэта не значыць, што яны ў сваю працу ўкладвалі менш душы і сіл, што тыя дасягненні, якія сёння некаму могуць падацца смешнымі, вымагалі ад іх менш старання і самааддачы.
Напярэдадні юбілею Астраўца мы задалі «Пяць пытанняў аб галоўным» былым кіраўнікам раёна.
Пяць пытанняў аб галоўным
1. Якія задачы і праблемы вы вырашалі падчас вашага кіраўніцтва раёнам?
2. Якія асноўныя дасягненні ў Астравеччыны былі ў той час?
3. Адзін у полі не воін… На каго вы абапіраліся ў сваёй рабоце, хто былі вашы памочнікі?
4. Ці часта бываеце зараз у Астраўцы, ці сочыце за справамі раёна – і як успрымаеце тыя пераўтварэнні, што адбываюцца на Астравеччыне?
5. Што бы вы пажадалі жыхарам горада і раёна ў гэтыя юбілейныя дні?
Адам Дзмітрыевіч Кавалька, старшыня райвыканкама ў 1999-2016 гадах, дэпутат Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь
1. Калі мяне прызначылі старшынёй Астравецкага райвыканкама і я крыху пазнаёміўся з раёнам і яго людзьмі, то, прызнаюся шчыра, больш за ўсё мяне прыгняталі не нізкія паказчыкі ў сельскай гаспадарцы, не адсутнасць матэрыяльнай базы, не праблемы сацыяльнай сферы – горш за ўсё было тое, што людзі звыкліся з такім становішчам і, падобна, самі ўжо паверылі ў тое, што Астравец – свету канец. Больш таго – іх гэта задавальняла і яны нічога не хацелі мяняць. Часам здавалася, што разварушыць гэтае «балота», што панавала ў свядомасці не толькі радавых працаўнікоў, але і многіх кіраўнікоў, проста немагчыма.
І асноўная задача, якую я ставіў перад сабой як кіраўніком раёна, – дабіцца, каб людзі паверылі, што яны могуць жыць не горш, чым у Мастоўскім раёне, адкуль я прыехаў, дабівацца паказчыкаў на ўзроўні лепшых раёнаў вобласці.
Канешне, зрабіць гэта было не проста, пераламаць псіхалогію чалавека – гэта ўвогуле самае складанае, што можа быць. Але я шчаслівы, што ўрэшце гэта ўдалося.
2. Пачыналі мы з элементарнага – навядзення парадку, дысцыпліны, укаранення тэхналогіі ва ўсіх галінах сельскай гаспадаркі і прамысловасці. А ўжо потым прыйшлі паказчыкі, поспехі. Да прыкладу, валавы збор збожжа вырас у 2,2 раза – з 38,4 тысячы тон у 2000 годзе да 84,6 – у 2015 годзе, вытворчасць малака – з 14,5 да 59,6 тысячы тон, сярэдні надой ад каровы – з 2 000 кілаграмаў да 5 817 кілаграмаў.
Не трэба доўга расказваць, як змяніліся за гэты час аграгарадкі і сам Астравец, які набыў другое аблічча да 540-годдзя Астраўца, бо ўсё гэта адбывалася на вачах большасці жыхароў горада і раёна.
Але галоўным дасягненнем я лічу, тое, што да нас паехалі маладыя спецыялісты. Калі я пачынаў працаваць, 30-35 выпускнікоў, што прыехалі ў раён, – гэта ўжо было шчасце, нават пры тым, што большасць з іх пасля адпрацоўкі ад’язджалі ў сталіцу і іншыя буйныя гарады, не бачачы тут ніякіх перспектыў. А калі ўпершыню прыехала 130 маладых спецыялістаў, я, прызнаюся шчыра, не змог стрымаць слёз: значыць, моладзь паверыла, што ў раёна ёсць будучыня!
3. Я не хачу называць нейкія прозвішчы – з кожным з кіраўнікоў я працаваў асабіста, з кімсьці мы знаходзілі паразуменне, з кімсьці – не, і тады даводзілася развітвацца.
Але асноўнай маёй апорай былі простыя людзі – большасць спецыялістаў, кіраўнікоў сярэдняга звяна, ды і радавых працаўнікоў я ведаў не толькі ў твар, але і па імені, любіў пагаварыць з імі, і не толькі пра вытворчыя справы, але і пра асабістыя. Людзі цанілі такі давер – і раскрываліся.
А асноўнай маёй апорай стала інтэлігенцыя: настаўнікі, медыцынскія работнікі. Я часта сустракаўся з імі, хоць пытанні падчас гэтых сустрэч часам гучалі няпростыя. Але я разумеў: калі яны мне павераць і падтрымаюць – тады паверыць і падтрымае ўсё насельніцтва раёна. Так і атрымалася.
4. З раёна я, можна сказаць, і не выязджаў: кожныя выхадныя тут, адзін тыдзень у месяц афіцыйна працую ў сваёй выбарчай акрузе. Калі прыязджаю на Астравеччыну, заўсёды сустракаюся з кіраўнікамі, спецыялістамі, так што застаюся ў курсе ўсіх спраў, што адбываюцца ў раёне.
Я задаволены, што Астравец развіваецца, што ўзводзяцца дзіцячыя садкі, магазіны, спартыўныя аб’екты. А з уводам у экспулатацыю першага, а затым – і другога энергаблокаў атамнай электрастанцыі перспектывы нашага горада стануць яшчэ большымі – і ўжо зараз яны рэалізуюцца на вачах гараджан.
5. Пажаданні жыхарам Астраўца – гэта, можна сказаць, пажаданні самому сабе, бо я таксама лічу сябе астраўчанінам.
Мне вельмі хочацца, каб нашы людзі адчувалі сябе ўтульна і камфортна ў нашым агульным доме – Астраўцы, каб пастаянна павышаўся іх дабрабыт і каб яны мелі ўсе падставы ганарыцца сваім горадам і сваёй радзімай.