Лідар “Белай Русі” Ірына Жалток: дзе нарадзілася, там і спатрэбілася

16:00 / 15.11.2025

Ёсць людзі, якія нічога не ўмеюць рабіць дрэнна, такая ў іх асаблівасць характару. Ірына Жалток – з гэтай кагорты.

Усё яе жыццё звязана з Гудагайскай сярэдняй школай. Яна з тых, пра каго гавораць: дзе нарадзілася, там і спатрэбілася.

Ірына Мікалаеўна з Палушаў, была ў ліку апошніх выпускнікоў Гудагайскай васьмігодкі і першых – сярэдняй школы. Паступіла ў Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Янкі Купалы па мэтавым накіраванні і пасля яго заканчэння вярнулася ў родную школу настаўніцай беларускай мовы і літаратуры.

– Напачатку было страшна, – прызнаецца жанчына. – Не магла ўявіць: як я буду працаваць побач са сваімі настаўнікамі, якія былі маімі кумірамі, – Эмай Іосіфаўнай Лянкевіч, Надзеяй Іванаўнай Кулікоўскай?

Але яны добразычліва прынялі нядаўнюю вучаніцу ў якасці маладой калегі: падказвалі, раілі, падтрымлівалі. Ды і яна старалася – не магла сабе дазволіць падвесці сваіх настаўнікаў не толькі ў прафесіі, але і ў жыцці, таму імкнулася дарасці да іх узроўня, адпавядаць, каб ім не было сорамна за яе.

Усё атрымалася! Вельмі хутка Ірына Мікалаеўна стала ў калектыве сваёй сярод сваіх і ўвайшла ў кагорту моцных беларусазнаўцаў. І неўзабаве яе прызначылі намеснікам дырэктара па выхаваўчай рабоце.

– Я ў «Белай Русі» з першых дзён яе стварэння, членскі білет старога ўзору захоўваецца ў хатнім архіве. Напачатку старшынёй нашай пярвічнай арганізацыі быў дырэктар школы Віталь Іванавіч Лянкевіч. Калі ў 2012 годзе ён пайшоў на заслужаны адпачынак, узнікла пытанне: хто ўзначаліць пярвічку? Вырашылі, што каму, як не намесніку па выхаваўчай рабоце, падхапіць сцяг? Адмовіцца не магла. З таго часу і апякуюся школьнай «Белай Руссю, – расказвае Ірына Мікалаеўна пра свой шлях у лідары грамадскай арганізацыі.

За 13 гадоў змянілася многае. Нязменным засталося імкненне школьнай пярвічкі быць у авангардзе ўсіх цікавых і карысных ініцыятыў, і ключавыя словы тут – «цікавых» і «карысных». Яны працуюць не дзеля галачкі і справаздач, стараюцца кожную справу напоўніць зместам, шчырасцю і атрымаць ад яе канкрэтны вынік.

– Напачатку ў некага, магчыма, былі сумненні: ці патрэбна гэтая грамадская арганізацыя? Цяпер падобных пытанняў ні ў каго не ўзнікае, бо кожны бачыць вынік нашай супольнай працы, – адзначае Ірына Мікалаеўна.

Гудагайскія «БелаРусы» дапамагаюць збіраць дзяцей у школу і клапоцяцца, каб Новы год і Ражаство для кожнага малыша былі вясёлымі, шчаслівымі і чароўнымі святамі; садзяць лес і прыбіраюць яго ад смецця; дапамагаюць сельгаспрадпрыемствам расціць і ўбіраць ураджай; удзельнічаюць у суботніках і ва ўсіх патрыятычных акцыях. Яны ўшаноўваюць ветэранаў педагагічнай працы і не забываюцца пра моладзь.

– Раней не практыкавалі, а сёлета вырашылі ўшанаваць маладых спецыялістаў, якія прыйшлі да нас у калектыў, – Дар’ю Байдун і Дзіяну Раманоўскую. Дзяўчаты былі расчулены такой увагай і цёплым прыёмам, асабліва Дар’я. Думаю, наша пярвічка папоўніцца новымі членамі, – расказвае лідар.

Да слова: і самі «БелаРусы» не застаюцца па-за ўвагай арганізацыі: тыя з яе членаў, каму патрэбна дапамога ў арганізацыі летняга адпачынку дзяцей, атрымліваюць яе, «Белая Русь» адзначае найбольш актыўных членаў арганізацыі падчас Дня настаўніка і ў юбілейныя даты. Асаблівую падзяку Ірына Мікалаеўна як кіраўнік школьнага музея «Зямля гудагайская: матэрыяльнае і духоўнае» выказвае кіраўніцтву раённай арганізацыі грамадскага аб’яднання за дапамогу ў аснашчэнні неабходным абсталяваннем і стэндамі новага памяшкання музея.

Асобная старонка ў дзейнасці гудагайскай школьнай пярвічнай арганізацыі «Белая Русь» – догляд за месцамі пахавання ахвяр Другой сусветнай вайны і пошукавая дзейнасць па іх выяўленні.

– Святы абавязак настаўнікаў і вучняў нашай школы – догляд за брацкай магілай у Гудагаі, дзе пахаваны вязні лагера «Шталаг 342», а таксама за нядаўна знойдзенай магілай прадстаўнікоў народнасці рома каля Лошы. Не так даўно пагранічнікі выявілі яшчэ адно пахаванне часоў Вялікай Айчыннай вайны, якое знаходзіцца ў пагранічнай паласе каля вёскі Рымуні. Ваеннаслужачыя падключылі да гэтай справы нас – і цяпер мы сумеснымі намаганнямі падтрымліваем парадак на магіле мірных жыхароў – ахвяр фашызму, якіх, калі яны захварэлі на тыф, вывезлі сюды з канцэнтрацыйнага лагера «Алітус» паміраць без усялякай дапамогі, – расказвае Ірына Мікалаеўна.

Паралельна вучні і настаўнікі вядуць вялікую даследчыцкую работу. Тут у тандэме з кіраўніком музея працуе настаўніца гісторыі Галіна Мечыславаўна Шлыковіч. Дзякуючы супольнай працы на брацкай магіле з’явіліся дзясяткі новых прозвішчаў вязняў «Шталага 342», якія знайшлі вечны спачын на астравецкай зямлі, высветлены абставіны гібелі прадстаўнікоў народнасці рома каля Лошы, знойдзены родзічы пахаваных у Рымунях ахвяр фашызму.

– З 33-х членаў працоўнага калектыву 19 – члены пярвічнай арганізацыі «Белай Русі». Акрамя таго, у нашай школе створаны пярвічкі іншых грамадскіх арганізацый – прафсаюза, БСЖ, БРСМ, партыі «Белая Русь». І хоць у кожнай з іх свае мэты і задачы, мы супольна робім агульную справу, – гаворыць старшыня пярвічнай арганізацыі рэспубліканскага грамадскага аб’яднання «Белая Русь» Ірына Жалток.

…Часам муж гаворыць Ірыне Мікалаеўне: «Як сумна ты жывеш! Усё жыццё ў адной установе, у працоўнай кніжцы – адзін запіс». А яна не пагаджаецца: можна працаваць на адным месцы – і пры гэтым разнастаіць кожны свой дзень мноствам спраў, падзей, адкрыццяў.

І тыя, хто ведае Ірыну Жалток, яе працу і дзейнасць гудагайскай школьнай пярвічкі «Белай Русі», пагодзяцца з гэтым: не праца робіць жыццё цікавым, а чалавек – працу.

Фота з архіва Ірыны Жалток.