Гордость Островецкого района Светлана Часнойть: кафе «Вилия» для меня, как третий ребёнок
14:13 / 11.07.2025
Займаючы зручную лагістычную лакацыю (знаходзіцца на так званым Полацкім тракце), гэтая кропка хутка стала прывабным месцам для турыстаў, якіх падкупілі смачныя і адносна недарагія комплексныя абеды; а таксама месцам правядзення сямейных урачыстасцей астраўчан і жыхароў суседніх раёнаў.
З першых дзён загадчыкам кафэ працуе Святлана Часнойць, прозвішча і фотаздымак якой значацца ў галерэі партрэтаў лепшых работнікаў раёна. Пад умелым кіраўніцтвам жанчыны каманда «Віліі» дасягнула майстэрства ў прыгатаванні разнастайных страў, у тым ліку банкетных, а кухня кафэ можа даць фору нават сталічным рэстаранам.
– Неяк патэлефанавала спецыяліст з аддзела кадраў і пацікавілася, з якога часу працую ў КСУП «Міхалішкі», ці маю на руках падыходзячыя для дакументаў фотаздымкі, – узгадвае Святлана Уладзіславаўна. – Я падумала, што хутчэй за ўсё хочуць мяне змясціць на Дошку гонару прадпрыемства. Калі даведалася, што раёна, была ўражана, і для мяне гэта стала нечаканай навіной.
«За якія заслугі трапіла туды? Я заўсёды адчуваю падтрымку з боку кіраўніцтва КСУП «Міхалішкі» і ўпраўлення сельскай гаспадаркі і харчавання. Тры гады запар мы накрывалі стол на абласных «Дажынках»: першы раз ад свайго прадпрыемства, другі наймаў саўгас «Падольскі», трэці – КСУП «Варняны». І ад камісіі, і ад членаў астравецкай дэлегацыі чулі словы падзякі. «Смачна, як дома; прыгожа, як у рэстаране!» – для мяне гэта найвышэйшая ацэнка нашай работы».
Пра вытокі
– Нарадзілася ў Гірах, а жылі мы ў Газе. Я са шматдзетнай сям’і, пятая па ліку. Тата ў мясцовым калгасе быў галоўным заатэхнікам, мама – свінаркай. Таму заканамерна, што выбрала сельскагаспадарчую прафесію: скончыла аграрна-тэхнічны ўніверсітэт па спецыяльнасці «інжынер-тэхнолаг па перапрацоўцы сельгаспрадукцыі». У 1998 годзе размеркавалася на радзіму. Мы былі першым выпускам, калі ўвялі адпрацоўку. Радавалася, што буду бліжэй да дому, тым больш ужо год як была замужам. Была ўпэўнена, што траплю ў варнянскі калгас імя Чапаева – на той час адну з перадавых гаспадарак раёна і вобласці. На жаль ці да радасці (цяпер я дакладна ведаю, што ўсё, што ні робіцца, – да лепшага!), тамтэйшы старшыня даў на рукі адмацаванне: спецыялісты такога профілю ў Варнянах не патрабаваліся.
Мяне ўзялі ў Міхалішкі ў цэнтральную бухгалтэрыю калгаса. Вельмі ўдзячна галоўнаму бухгалтару Вользе Арсеньеўне Моцевіч, якая паверыла ў мяне, учарашнюю студэнтку, і дала шанс маладому спецыялісту-тэхнолагу паспрабаваць сябе ў іншай справе.
Пачынала радавым спецыялістам: на мне былі розныя налічэнні, вытворчыя справаздачы па раслінаводстве і жывёлагадоўлі, зарплата работнікаў ферм…
Пра авантуру
– У 2005 годзе старшыня калгаса Шафарэвіч прапанаваў пасаду галоўнага эканаміста. Выбіраць не даводзілася, таму згадзілася і некалькі гадоў вяла ўсю эканоміку гаспадаркі, пакуль не пайшла ў адпачынак па доглядзе дзіцяці. Выйшла ў 2015 годзе, а галоўным эканамістам ужо працавала Зоя Канстанцінаўна Кавалёнак (цудоўны спецыяліст!). Старшыня Аляксандр Чаплінскі задумаў рызыкоўную авантуру: адкрыць калгаснае кафэ і прапанаваў яго ўзначаліць. Мяне, інжынера-тэхнолага па адукацыі з вопытам работы бухгалтарам і эканамістам, чакала невядомае і далёкае грамадскае харчаванне.
На баланс калгаса перадалі будынак сталовай райспажыўтаварыства. Закатаўшы рукавы ўзяліся за работу, якой было не проста шмат, а вельмі і вельмі многа. Перакрылі дах, патынкавалі і пафарбавалі сцены, старыя вокны замянілі на новыя пластыкавыя, адрамантавалі санвузлы, харчблок…
Калі экстэр’ерам кафэ займаліся будаўнікі, то прадумванне і распрацоўка інтэр’ера, набыццё тэхналагічнага абсталявання і посуду на кухню, састаўленне меню і набор штату – усё гэта лягло на мае плечы.
Пачынала з нуля. Сказаць, што было цяжка, – нічога не сказаць. Але, як кажуць, вочы баяцца, а рукі робяць… Вельмі дапамагла калега з «Гервят» – загадчык кафэ «Мельніца» Таццяна Трусіла. Некалькі разоў ездзіла да яе. Яна навучыла распрацоўваць тэхналагічныя карты, растлумачыла, як скласці калькуляцыю ўсіх страў, каб увесці іх у меню…
Да мяне ў кафэ перайшлі дзяўчаты з калгаснай кухні са Страчанкі. Мы не толькі кармілі сваіх работнікаў, але і прымалі заказы на правядзенне ўрачыстасцей: вяселляў, юбілеяў, хрэсьбін. Першы год для прыгатавання фуршэтнага стала запрашалі гаспадынь: нашы прадукты – іх работа. Праз год сталі самі спраўляцца.
Да гэтага часу кожная страва праходзіць праз мяне: як упрыгожана, як пастаўлена на стол – тут таксама павінна быць майстэрства.
Пра абеды і фуршэты
– У абедзенным меню звычайна 2 комплексы, адзін з якіх дастаўляюць на поле нашым працаўнікам. Сёння, напрыклад, гэта бульбяное пюрэ, шніцаль і халаднік са шчаўя.
Для наведвальнікаў абед каштуе ў межах 12-15 рублёў; для спецыялістаў КСУП «Міхалішкі» – па сабекошце, каля 5-ці рублёў. Вадзіцелі і механізатары падчас палявых работ аплочваюць толькі 30-40% порцыі – выходзіць каля 2-х рублёў. Калі ў апошняй катэгорыі работнікаў працоўны дзень перавышае 8 гадзін – харчуюцца яны за кошт гаспадаркі.
Найбольшыя пасадкі па комплексных абедах былі, калі будавалася атамная станцыя. Многія адтуль прыязджалі да нас. Памятаю, на зале было каля 100 чалавек «плюс» 50-60 «калгасных» абедаў. Хоць напружана, але спраўляліся. Самае галоўнае было ўсё спланаваць, пачынаючы ад нарыхтовак і заканчваючы размеркаваннем абавязкаў. Абеды на залу і работнікам гатавалі адначасова. На поле – першае-другое-салата і кампот адпраўлялі ў 11 раніцы, а тады пераключаліся на наведвальнікаў кафэ.
Колькі вяселляў перарабіла – не пералічыць! Мне падабаецца накрываць фуршэтныя і святочныя сталы. Адна з самых першых вясельных урачыстасцей была напачатку работы кафэ. Каб пасадзіць сто чалавек, сталы размеркавалі літарай Ш, праўда, танцавалі людзі на вуліцы… А так звычайна спакойна змяшчаецца ў зале да 60 чалавек.
– Прадукты не трэба шукаць, выбіраць – усё прывозяць у Міхалішкі, пачынаючы ад аднаразовага посуду і заканчваючы мясам.
Многія цікавяцца: чаму ў нас не толькі прыгожа, але і смачна? Сакрэта няма: гатуем, як дома, як для сваіх родных і блізкіх – з душой. Люблю дадаваць розныя натуральныя прыправы, і прадукты павінны толькі якасныя быць – калі не хочаш сапсаваць страву, на гэтым не трэба эканоміць.
Мяне цікавіць замежная кухня, спалучэнне розных прадуктаў і смакаў. Падабаецца камбінаваць курыцу і ананасы, чарнасліў і свініну – але гэта на аматара. Дачка, напрыклад, такога не любіць.
Цяпер модна асобна падаваць розныя соусы. Напрыклад, са звычайным рыбным асарці ўдала спалучаецца сумесь з яблыкаў, французскай гарчыцы і хатняга маянэзу. Асобна да рыбы таксама прапануем соус тартар, да запечанага мяса – класічныя гарчыцу і хрэн.
Пра любімыя стравы і рэцэпты
– Класічны цэзар, але абавязкова з крэветкамі. Модныя салаты з сумесі зеляніны з рознымі арэшкамі, вяленымі памідорамі, авакада…
Са звыклага – «гарошак». Мне здаецца, што гэтая класічная савецкая салата ніколі не страціць сваіх пазіцый з-за знаёмага з дзяцінства смаку. Дарэчы, напачатку работы кафэ гэтай салаты, як і сялёдкі пад шубай, не было. Людзі цікавіліся, таму пазіцыі вярнулі ў меню.
Вельмі люблю мяса па-барску. Мяса адбіваем, змазваем соусам з маянэзу, смятаны, таркаванага салёнага агурка, здробненага часнаку, дадаём перац, соль, праванскія травы і абавязкова гарчыцу, можна французскую. Змазваем з двух бакоў адбіўную, зверху выкладваем тонка пакрышаную паўкольцамі цыбулю, грыбы, сыр, маянэз і запякаем. Смачна – пальчыкі абліжаш!
Падабаюцца курыныя рулецікі ў шубцы з бекону. Кавалак сыра абгортваем запраўленым курыным фаршам, абкручваем лістамі шпінату, адбітым кавалкам курынай грудкі і лустачкай вэнджанага бекону.
Дома гатую і мудрагелістыя стравы, але часцей звычайныя. Сын, як многія падлеткі, жыць не можа без фастфуда, але ніколі не адмаўляецца ад маіх курыных катлетак. (Усміхаецца.)
Пра каманду
– З вялікай падзякай і павагай узгадваю светлай памяці Аляксандра Іванавіча Чаплінскага. Ён казаў, што не адну пару туфель стаптаў у кафэ. (Усміхаецца.) Трымаў дысцыпліну, быў вельмі патрабавальны і не саромеўся раздаваць заўвагі далёка не ў лагоднай форме. Для мяне гэта была сапраўдная школа жыцця. Удзячна яму за гэта! Бачыце, Аляксандр Іванавіч, ваша авантура цалкам апраўдалася…
Радуе, што і цяперашні дырэктар КСУП «Міхалішкі» Вадзім Мікалаевіч Саковіч пастаянна падтрымлівае нас.
Цяпер у мяне новая каманда. Дзяўчаты стараюцца і, мне здаецца, нядрэнна спраўляюцца. Акрамя таго, што таксама гатую, увесь працэс – ад падбору інгрэдыентаў і да падачы на стол – кантралюю сама.
Напрыклад, перад тым, як павезці святочны стол на абласныя «Дажынкі», за тыдзень выстаўляла ўвесь посуд, прадумвала, на якой талерцы і што будзе ляжаць, – можна сказаць, праводзіла генеральную рэпетыцыю. (Усміхаецца.) Акрамя гэтага, кожную страву фатаграфавала: каб з экрана тэлефона ўбачыць, як яна выглядае, чаго не хапае. Усё павінна быць калі не ідэальна, то на ўзроўні; каб стравы гарманічна спалучаліся, упісваліся ў агульную тэматыку.
Па жыцці я адказная, таму ноч перад «Дажынкамі» рэдка калі сплю. Гэта, безумоўна, складана фізічна, але мне падабаецца мая справа.
«Кафэ – для мяне ўсё. Калі былі заказныя ўрачыстасці, раней звычайна заставалася да канца гуляння. Цяпер магу сабе дазволіць пасля апошняга гарачага пайсці дадому – ведаю, што мае дзяўчаты справяцца, не падвядуць… Так што кафэ «Вілія» для мяне без перабольшвання як трэцяе дзіця…»