Один из самых молодых в Беларуси профессоров Руслан Якубцевич: об учителях – школьных и в профессии, деле жизни, тонкостях специальности и студентах

10:31 / 03.02.2024


Напярэдадні дня сустрэчы выпускнікоў карэспандэнт «АП» некаторым з іх задаў 5 пытанняў аб галоўным:
Кім марылі быць і кім сталі?
Якім вы былі вучнем? 
Як вы лічыце, хто або што дало вам стартавую пляцоўку і паўплывала на ваша станаўленне?
Якія са сваіх дасягненняў у прафесіі лічыце самымі важнымі і чаго б яшчэ хацелася дасягнуць?
Што пажадаеце выпускнікам, асабліва тым, хто знаходзіцца на раздарожжы?

Руслан Якубцэвіч – адзін з самых маладых у Беларусі прафесараў, доктар медыцынскіх навук, загадчык кафед­ры анестэзіялогіі і рэаніматалогіі Гродзенскага дзяр­жаўнага медыцын­скага ўніверсітэта.  Аўтар шэрагу кніг, публікацый, патэнтаў на вынаход­ніцтва. Узнагароджаны граматамі Гродзенскага аблвыканкама, Савета Міністраў Беларусі, знакам «Выдатнік аховы здароўя», Падзякай Прэзідэнта і інш. 

З пачатковых класаў ведаў, што стану ўрачом. Перад вачыма быў яркі прыклад мамы, якая працавала фельчарам у паліклініцы. Пасля школы забягаў да яе на работу, бачыў медыцынскіх сясцёр, доктараў – мне падабалася атма­сфера, якая там панавала. У старэйшых класах шмат чытаў галіновай літаратуры, якую браў у мясцовай бібліятэцы. З цікавасцю вывучаў кнігі і даведнікі, па якіх займаліся студэнты-медыкі. У падручніках сустракаліся незразумелыя для школьніка паняцці і тэрміны, але мне было вельмі цікава. Як бачыце, дзіцячая мара ажыццявілася. Я ўрач. Загадваю кафедрай у медуніверсітэце і навукова-клінічным аддзелам у Гродзенскай клініцы. У рэанімацыі, інтэнсіўнай тэрапіі мы працуем з крытычнымі пацыентамі, якія знаходзяцца паміж жыццём і смерцю. Да гэтага працяглы час узначальваў аддзяленне дэтаксікацыі і гемадыялізу. 

Сказаць, якім я быў вучнем, лепш атрымаецца ў школьных настаўнікаў. (Усміхаецца.) Падчас вучобы ў школе гэта былі педагогі-прафесіяналы: класны кіраўнік Марыя Паўлаўна Леановіч, настаўнік бія­логіі Вольга Станіславаўна Гаваноўская. Апошняя прывіла мне любоў да навукі. Яна не толькі дзялілася ведамі, але і падтрымлівала, накіроўвала ў патрэбнае рэчышча, больш таго – верыла ў мяне. І першыя абласныя перамогі сталі магчымымі дзякуючы Вользе Станіславаўне. Увогуле ўдзячны кожнаму школьнаму настаўніку за веды і ўклад, якія яны зрабілі ў свой час у маё развіццё. 
У медыцынскім універсітэце я, як і большасць юнакоў, на першых курсах марыў стаць хірургам. Каб лепш зразумець спецыфіку прафесіі, у вольны ад лекцый і заняткаў час дзяжурыў санітарам і пад­працоўваў медбратам у бальніцы. 
Пачынаючы з 4 курса асаблівы ўплыў на мяне аказаў наш прафесар, Настаў­нік з вя­лікай літары Уладзімір Ула­дзі­міра­віч Спас – заснавальнік айчыннай ане­стэзіялогіі, гродзенскай школы ане­с­тэ­зіё­лагаў і рэа­ні­матолагаў, якіх ведаюць далё­ка за межамі нашай краіны… Уладзімір Ула­дзіміравіч пасеяў веру ў навуку, у сябе. Дзе­вяць гадоў назад я змяніў прафесара на месцы загадчыка кафедры. 
Увесь гэты час работу доктара сумяшчаю з навуковай і выкладчыцкай дзейнасцямі. Гэта не так часта сустракаецца: як правіла, урач ці практык, ці, наадварот, тэарэтык. Унікальнасць нашай спецыялізацыі – у яе практычнай накіраванасці: анестэзіялогію і рэаніматалогію немагчыма ўявіць толькі на голай тэорыі. 
Першы важны момант – настаўніцтва, пераемнасць ведаў. Мы вучым студэнтаў, якія заўтра стануць урачамі, будуць нас лячыць і працаваць дзеля дабрабыту краіны.
Другі – гэта, канешне, практычная работа. У аперацыйнай наш голас часам рашаючы. 
Трэці складнік – навука. У нас вялікая ка­федра. Мы праводзім шматлікія дасле­даванні, па выніках якіх можна смела казаць пра тое, што мы змаглі знізіць працэнт ускладненняў, лятальных канцоў ад розных захворванняў. Таксама гэта напісанне даведнікаў для студэнтаў, урачоў, навуковых артыкулаў у сур’ёзныя часопісы бліжэйшага і далёкага замежжа. І, канешне ж, работа ў накірунку павышэння кваліфікацыі.
Лічу, што няма аднаго чалавека, які б спрыяў таму, што спецыяліст становіцца прафесіяналам. Гэта шэраг абставін, лю­дзей, якія сустракаюцца на жыццёвай дарозе. Мне пашчасціла быць знаёмым з яркімі асобамі, на якіх хочацца раўняцца. 
Мы працуем ва ўмовах тонкай грані, калі чалавек знаходзіцца паміж жыццём і смерцю. Сваім самым галоўным дасягненнем лічу ўратаваныя жыцці. Такіх прыкладаў за гэты час, думаю, шмат – не адна тысяча дакладна…
Таксама гэта яркія, цікавыя выпадкі з практыкі, калі беспаспяховага пацыента атрымлівалася выцягнуць з таго свету. 
Другое важнае дасягненне – цэлая плеяда вучняў, многія з якіх сталі высо­какласнымі спецыялістамі. Паралельна з ура­чэбнай работай выкладаю на кафедры каля 20-ці гадоў. З многімі былымі студэнтамі стасуемся, абмяркоўваем пра­цоўныя моманты, сустракаемся на курсах павышэння кваліфікацыі… Для выкладчыка вышэйшай школы важна быць не толькі класным урачом, але і ўмець запальваць у студэнтах любоў да прафесіі, жаданне працаваць і дапамагаць людзям. Думаю, гэта падуладна харызматычным педагогам. Атрымліваючы зваротную сувязь ад будучых медыкаў, разумею, што ўсё раблю правільна. Мы займаемся навукай, пошукам новых метадаў дыягностыкі, даследавання і лячэння пацыентаў. З да­памогай нашых распрацовак знізіўся паказчык ля­тальных канцоў ад розных паталогій, сеп­сісаў, складаных інфекцый прыблізна на 30%. Мы вынайшлі новыя методыкі лячэння складаных пацыентаў. У нас ёсць шэраг патэнтаў, якія атрымалі еўразійскае прызнанне, публікацыі ў аўтарытэтных са­лідных часопісах – гэта сведчыць, што нашы дасягненні будуць служыць людзям. 
Развіваем Гродзенскую ўніверсітэцкую клініку і робім ухіл на цеснае суп­ра­цоў­ніцтва вучоных і ўрачоў-прак­тыкаў. Я ўзначальваю аддзел анестэ­зія­логіі і рэа­німацыі, куды ўваходзіць 7 клі­нічных пад­раздзяленняў нашай спе­цыя­лізацыі. Намагаемся аптымізаваць вучэбны працэс і зрабіць так, каб навука служыла на карысць практычнай аховы здароўя. 
З асабістых дасягненняў, напэўна, назаву абарону доктарскай дысертацыі ў 2018 годзе і атрыманне звання прафесара напрыканцы 2023 года. 
Мне хочацца бачыць сябе ў тых прас­торы, атачэнні, у якіх знаходжуся зараз. Хочацца і надалей дапамагаць людзям, выбудоўваць стратэгіі лячэння складаных пацыентаў і зараджаць на новыя пачынанні маіх студэнтаў і маладых урачоў. 
Не забывайце, дарагія выпускнікі, вашу школу, настаўнікаў і заўсёды з гонарам нясіце назву вашай навучальнай установы. 
Жадаю, каб шлях у любой галіне быў цікавым і нескладаным; каб працалюбства і інтэлект дазволілі з лёгкасцю і з задавальненнем асвоіць абраную прафесію. Памятайце, што менавіта веды – аснова поспеху. Будуць здарацца памылкі, але яны, як і расчараванні, ні ў якім выпадку не павінны станавіцца нагодай для журбы. Не памыляецца толькі той, хто нічога не робіць. 
Таксама хачу нагадаць, што ў жыцці не бывае выпадковасцей, яно заўсёды будзе зводзіць вас з цікавымі людзьмі. Ваша задача – разгледзець гэтую лёсавызначальную сустрэчу.
Хачу пажадаць, каб вы заўсёды былі ўдзячны такім людзям, калі ваша вышыня пе­раўзыдзе іх рубеж. Памятайце, што побач будзе хтосьці незадаволены вашымі поспехамі. Заўсёды будзьце вышэй на нека­лькі галоў за тых, каму нічога не падабаецца. 
Не бойцеся мяняць жыццё. Лепш захаваць запал у душы на новае дасягненне, чым таптацца на месцы, марнуючы час на нецікавай і нелюбімай рабоце. 
Пажаданне будучым медыкам: ніколі не адмоўце ў дапамозе чалавеку, нягледзячы на яго светапогляд, саслоўе, веравызнанне. Памятайце: урач – гэта не зусім работа, а хутчэй прызванне. У любых сітуацыях кіруйцеся мудрасцю, якую мне перадаў мой прафесар: хтосьці плыве па цячэнні, хтосьці – супраць, а вы плывіце туды, куды вам трэба. 
Сёння, як ніколі, ёсць столькі магчымасцей для атрымання любой прафесіі, у тым ліку і медыцынскай. Неймаверна хутка і якасна развіваюцца транспланталогія, анес­тэзіялогія, хірургія… Таму тых, хто захоча звязаць свой лёс з медыцынай, міласці просім у наш універсітэт!

Текст:
Фото: из архива героя