Зачем подростков ставят на воинский учёт
«Ён яшчэ дзіця, а ўжо выклікаюць у ваенкамат!», «У мяне не ўсё добра са здароўем – якая можа быць прыпіска?!» – неаднойчы даводзілася чуць такія фразы з вуснаў бацькоў і падлеткаў. Мяне, маці хлопчыка, гэта тэма не турбавала – значыць, так трэба. Але не скажу, каб не цікавіла: калі сыну прыйшоў час ісці ў ваенкамат на прыпіску, разумець, што да чаго, хацелася – думаю, як і многім татам-мамам.
На вышэйзгаданыя і іншыя пытанні, якія тычацца пастаноўкі хлопцаў-школьнікаў на воінскі ўлік, адказаў карэспандэнту «АП» начальнік групы прызыву Астравецкага райваенкамата Рыгор Дземідовіч.
УЛІЧАЦЬ УСІХ
– Для пачатку растлумачце: хто такі прызыўнік?
– Гэта грамадзянін мужчынскага полу, прыпісаны да прызыўнога ўчастка. Удакладню: упершыню хлопцаў ставяць на воінскі ўлік ў год (а не ў дзень нараджэння!) дасягнення імі 16 гадоў. Тады маладыя людзі атрымліваюць пасведчанні прызыўніка.
– Для чаго выдаюць такое пасведчанне?
– Гэта асабісты дакумент воінскага ўліку – папярэднік ваеннага білета. Яго спытаюць у хлопца пры працаўладкаванні, паступленні ў навучальную ўстанову, рэгістрацыі па новым месцы жыхарства.
Пры атрыманні ваеннага білета, пасведчанне юнакі здаюць.
– Ці існуе ўзроставы цэнз для прызыўнікоў?
– Так. Да 27 гадоў маладыя людзі лічацца прызыўнікамі, суадносна яны маюць акрэсленыя правы і абавязкі – гэта прапісана ў законе «Аб воінскім абавязку і воінскай службе».
– Як ваенкамат даведваецца пра падлеткаў, якія падлягаюць прыпісцы?
– За год да прыпіскі юнакоў, якія дасягнуць 16-гадовага ўзросту, ваенкамат запрошвае па іх інфармацыю – у раённых арганізацыях, якія эксплуатуюць жыллёвы фонд, прадстаўляюць жыллёва-камунальныя паслугі, сельвыканкамах, установах адукацыі. І на падставе атрыманых звестак фарміруецца спіс.
– Ці ўсіх юнакоў, якія жывуць у нашай краіне альбо за яе межамі, але маюць беларускае грамадзянства, прымаюць на воінскі ўлік?
– Не ўсіх. Гэта тычыцца тых, хто адбывае пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі; грамадзяне замежных краін і асобы без грамадзянства, а таксама якія атрымалі дазвол на пастаяннае пражыванне за межамі Беларусі.
Такіх грамадзян вызваляюць ад прыпіскі на падставе пацвярджаючых дакументаў.
– Для чаго, можна сказаць, яшчэ са школьнай парты хлопчыкаў ставяць на воінскі ўлік?
– Такім чынам мы робім папярэднія прагнозы па колькасці будучых вайскоўцаў, вызначаем іх узровень годнасці да службы ў акрэсленых родах войскаў.
– Навошта вызначаць, у якія войскі могуць трапіць школьнікі, калі да арміі ім яшчэ далёка?
– Падлеткі будуць разумець, дзе, у якіх войсках, могуць праходзіць службу і ці змогуць паступаць у вышэйшыя ваенныя навучальныя ўстановы.
– Ці фарміруюць у ваенкамаце асабовую справу на прызыўніка?
– Так. На кожнага грамадзяніна, які падлягае воінскай прыпісцы, у ваенкамаце афармляюць асабовую справу. З кожным годам матэрыялы гэтыя дапаўняюцца.
– Ці існуе пакаранне ў выпадку нез’яўлення для прыпіскі?
– Існуе. Калі чалавек не з’явіўся без уважлівых на тое прычын, яго прыцягнуць да адказнасці.
– Як вядзецца воінскі ўлік юнакоў, якія скончылі школу і паступілі ў вучэбныя ўстановы іншых населеных пунктаў?
– Воінскі ўлік вядзецца па месцы жыхарства. Майце на ўвазе: месца жыхарства – гэта месца прапіскі, а не месцазнаходжанне. Так што калі гаварыць пра зарэгістраваных у Астравецкім раёне, яны застаюцца на ўліку ў нашым ваенкамаце, а пасля атрымання адукацыі абавязаны прадставіць у камісарыят адпаведныя дакументы – яны будуць уключаны ў асабовую справу прызыўніка.
ДА СЛУЖБЫ ГОДНЫ
– Стан здароўя – важны крытэрый, які вызначае годнасць прызыўніка да службы ў арміі. Аднак на медкамісію хлопцаў накіроўваюць ужо са школьнай парты. Для чаго?
– Медыцынскае забеспячэнне падрыхтоўкі грамадзян да ваеннай службы праводзіцца пачынаючы з 14-гадовага ўзросту да іх прыпіскі да прызыўнога ўчастка і прызыўнікоў да спаўнення ім 27 гадоў.
Медагляд патрэбен, каб вызначыць па стане здароўя катэгорыю годнасці да тэрміновай ваеннай службы альбо службы ў рэзерве.
– Дзе падлеткі праходзяць медагляд: у паліклініцы ці ў ваенкамаце?
– З 14 да 16 гадоў дыспансерызацыю хлопцы праходзяць ва ўстанове аховы здароўя (паліклініцы). А вось падчас прыпіскі – у прызыўным пункце, гэта значыць у ваенкамаце. Згодна з рашэннем райвыканкама для гэтага ствараюць медыцынскія камісіі з ліку ўрачоў-спецыялістаў устаноў аховы здароўя, складаецца графік – і ў вызначаны час праводзіцца медагляд.
– Усіх без выключэння юнакоў накіроўваюць на медагляд?
– Ад медагляду вызваляюцца толькі інваліды з дзяцінства і тыя, хто мае цяжкае захворванне і пазбаўлены магчымасці перамяшчацца. Аднак заўважу: гэтыя грамадзяне таксама падлягаюць воінскаму ўліку, толькі прадстаўленнем неабходных для прыпіскі дакументаў займаюцца не яны, а іх бацькі альбо апекуны.
– З якімі групамі здароўя хлопцы годныя да ваеннай службы?
– Медагляд праводзіцца згодна з Інструкцыяй аб вызначэнні патрабаванняў да стану здароўя грамадзян, звязаных з воінскім абавязкам. Дакумент утрымлівае табліцу для розных катэгорый ваеннабавязаных, у тым ліку і тых, хто праходзіць прыпіску. У табліцы змешчаны паказчыкі фізічнага развіцця, пералік і артыкул раскладу захворванняў – па ёй і вызначаецца ступень годнасці.
– Ці ставяць на ўлік прызыўнікоў, якія не годныя да службы?
– Мэтай воінскага ўліку з’яўляецца забеспячэнне грамадзянамі воінскага абавязку. Не могуць яго выканаць інваліды з дзяцінства альбо маладыя людзі, пазбаўленыя магчымасці перасоўвацца, – іх не ставяць на воінскі ўлік. Аднак такія людзі атрымліваюць ваенны білет, дзе робяцца суадносныя пазнакі.
– Непаразуменні ці часта ўзнікаючыя пытанні з боку прызыўнікоў альбо іх бацькоў, звязаныя з прыпіскай?
– Найбольш часта ўзнікаюць сітуацыі, калі бацькі, у прыватнасці маці, перакананы, што пакуль сыну не споўнілася 18 гадоў, ён не абавязаны ісці ў ваенкамат на медагляд альбо прадстаўляць нам даведку аб навучанні.
Прызываюць юнакоў у армію, пачынаючы з 18 гадоў, а прыпісваюць да прызыўнога пункта – з 16-ці. Таму ігнараваць позву ваеннага камісарыята або неабходнасць прадстаўлення звестак, указаных у абавязках прызыўніка, падлетак вышэйзгаданага ўзросту не мае права.
