О кадетской жизни рассказала островчанка Виолетта Польская
17:25 / 27.08.2023
Як дзяўчынка зрабіла першы крок да ваеннай прафесіі і чым адметная вучоба ў «кадэтцы» – у матэрыяле ад першай асобы.
Дзяўчынак бяруць не ўсюды
– Даўно вырашыла, што звяжу прафесійную будучыню са службай. Спачатку думала пра кадэцкае вучылішча МНС, але туды бяруць толькі хлопчыкаў. Пачала маніторыць сайты іншых устаноў – і спынілася на Гродзенскім абласным вучылішчы, якое знаходзіцца ў Парэччы.
Пры паступленні здавала 4 іспыты: псіхалагічнае тэсціраванне, фізпадрыхтоўку – за нарматывы выстаўлялі суміраваную адзнаку, пісьмовыя экзамены па матэматыцы і мове – прапануюць на выбар беларускую ці рускую. Вынікі па кожным іспыце можна было ўбачыць у вечар дня здачы на сайце вучылішча.
Усё здадзена, шансы маю нядрэнныя, сядзім з бабуляй, дай, думаю, пагляджу, ці ёсць вынікі... Адкрываю сайт і бачу: я ў спісах на залічэнне! Мы проста крычалі ад радасці. Сэрца, здавалася, выскачыць з грудзей! Нам складаней паступіць, чым хлопцам: канкурэнцыя большая. У мой набор на 10 месцаў прэтэндавала 32 дзяўчынкі.
Навабранцы
– Пасля залічэння нас сабралі ў лагеры (яго арганізоўваюць на базе вучылішча), дзе мы праходзілі так званы курс маладога байца.
Прызнаюся, было нязвыкла: апроч таго што нікога не ведаеш, усё чужое, яшчэ і строем хадзіць давялося. Але, як і ў звычайным летніку, мы былі падзелены на атрады і былі звычайна апрануты. Пасля лагера раз’ехаліся па дамах, а 31 жніўня павінны былі прыбыць у вучылішча.
Ёсць у нас і такое паняцце як звальніцельныя, праўда, цягам першай чвэрці навабранцам іх не давалі – да цырымоніі ўрачыстага прынясення клятвы. Тады ж уручаюць пагоны. Да таго моманту новае папаўненне кадэтаў лічыцца проста навучэнцамі.
У адным будынку знаходзіцца ўсё: школа, там жа праводзяцца гурткі і секцыі, сталовая, інтэрнат – у дзяўчат асобны блок. Жывём у пакоі па 3-4 чалавекі, у кожнага свая тумбачка, шафа, паліцы. Туалеты і душавыя на паверсе – асобна для хлопчыкаў, асобна – для дзяўчат. Ёсць пральныя машыны, сушыльны і бытавы пакоі.
Ля вучылішча ёсць плац, футбольнае поле, валейбольная і баскетбольная пляцоўкі, паласа перашкод.
Асвоілася на новым месцы дастаткова хутка – спачатку сумавала па доме, але дзесьці праз месяц увайшла ў каляіну новага жыцця.
Усё па парадку
– Жывём мы па статуце. «Так точно», «здравия желаю», «разрешите обратиться» – усё гэта ў лексіконе кадэта прысутнічае.
Дзень распісаны літаральна па хвілінах: пад’ём у 7.20, зарадка, пастраенне, развод, падчас якога правяраецца знешні выгляд, сняданак, урокі з 9.00 да 14.40, абед, факультатывы і гурткі, з 17.00 самападрыхтоўка, да 18.40 – час для выканання дамашняга задання. Да слова, на самападрыхтоўцы мы сядзім ў класнай аўдыторыі, з намі знаходзіцца выхавацель. Калі патрэбен камп’ютар, то папярэджваеш куратара і ідзеш працаваць у бібліятэку. Калі не паспеў штосьці зрабіць – ёсць асабісты час, з 19.10 да 20.10, тады ж атрымліваем і мабільныя. (У выхадныя дні тэлефоны выдаюць на больш працяглы час.) Падчас вячэрняй паверкі ходзім страявой з песняй па пляцы. А ў 22.00 – адбой.
Выхад за тэрыторыю вучылішча забаронены. Іншы чалавек таксама сюды не трапіць. Калі, да прыкладу, прыедуць бацькі, на ўваходзе ёсць званок, на які выходзіць вартаўнік.
Каб паехаць на выхадныя дадому, трэба атрымаць звальніцельны – адпускаюць раз у два тыдні. Мне дабірацца далёка і нязручна, таму бываю ў Астраўцы нячаста – у асноўным на вялікія выхадныя. Затое родныя часта прыязджаюць.
– Вучымся мы, як і ў звычайнай школе, да 9-га альбо 11-га класа. Тое, што ты выпускнік «кадэткі», не азначае, што абавязкова павінен звязаць жыццё з ваеннай прафесіяй. Аднак пры паступленні ў ваеннае вну ці на ваенны факультэт мы маем пэўныя перавагі.
Грашовае забеспячэнне мы не атрымліваем, але знаходзімся на поўным дзяржутрыманні: пяціразовае харчаванне, пражыванне, форма.
Урокі ў вучылішчы доўжацца 45 хвілін. І канікулы, як у школе: восенню, зімой, вясной і летам. Абавязковы прадмет нашай вучэбнай праграмы – дапрызыўная падрыхтоўка. А па фізічнай культуры кожную чвэрць здаём нарматывы.
Для 9-га і 11-х класаў навучальны год заканчваецца экзаменамі, а для 8-га і 10-га – заняткамі на палігоне. Сёлета мы займаліся на базе ваеннага факультэта ГрДУ імя Янкі Купалы, жылі ў палявых умовах – у палатках. Здавалі нарматывы па фізпадрыхтоўцы, стральбе, вучыліся зборцы-разборцы аўтаматаў, бегалі ў процівагазах, трэніраваліся на стрэльбішчы – было здорава!
Своеасаблівая ў нас і сістэма заахвочвання. Гэта можа быць пазачарговы звальніцельны за пэўныя заслугі, да прыкладу, паспяховае выступленне ў конкурсе. Стымулююць і за добрую вучобу: пры адзнаках вышэй за «7» дамоў адпускаюць не ў суботу, а ў пятніцу. Альбо фота са сцягам вучылішча, занясенне на дошку гонару ці ў кнігу заахвочванняў, Падзяка бацькам, пагоны віцэ-сяржанта і старшага віцэ-сяржанта, якія даюць за актыўнасць, узорнае выкананне сваіх абавязкаў і дасягненні, праўда, не раней чым праз паўгода пасля атрымання кадэцкіх... Ёсць і спагнанні: пазбаўленне звальніцельнага, зняцце пагонаў. А за нездавальняючыя адзнакі ці паводзіны кадэта могуць адлічыць.
Для нас ладзяць розныя мерапрыемствы, шмат дзе ўдзельнічаем на ўзроўні вобласці і рэспублікі. Акрамя спаборніцтваў, я часта выступаю з творчымі нумарамі – іграю на акардэоне.
Пра нарад і макіяж
– Кожны клас – гэта ўзвод, які мае 2 аддзяленні. Ва ўзводзе і аддзяленнях свае камандзіры.
Я камандзір аддзялення ў сваім 8 «Б». Складаю графікі нарадаў, штодзённа правяраю знешні выгляд таварышаў: прычоска, чысціня адзення, наяўнасць насовак-расчосак, бірак на форме, правільнасць яе кляймення, начышчанасць абутку. Сачу за парадкам у класе. Гэты абавязак патрабуе пэўных лідарскіх якасцей: трэба ўмець наладзіць кантакт з таварышамі, за якіх ты нясеш адказнасць, быць для іх прыкладам.
Да слова, пра дзяўчат. У вучылішчы нельга наносіць макіяж і мець доўгія альбо яркія пазногці – дазваляю сабе гэта толькі дома на канікулах. (Смяецца.) І валасы павінны быць сабранымі. У параднай форме, акрамя штаноў, маем спадніцы.
Кадэты дзяжураць па інтэрнаце. У нарадзе 4 чалавекі: памочнік дзяжурнага выхавальніка і 3 днявальных, якія сочаць за наяўнасцю на кожным паверсе вады ў кулеры, парадкам у пакоях, у тым ліку і агульнага карыстання. Яны знаходзяцца ў інтэрнаце ўвесь вольны ад заняткаў час, на перапынках таксама. Ноччу не дзяжурым, а на нядзелю фарміруем 2 нарады – яны нясуць варту па паўдня.
Дзяўчынка плануе пасля заканчэння 11-ці класаў атрымаць ваенную спецыяльнасць. Няхай спраўдзяцца ўсе мары і спадзяванні гэтай форменнай прыгажуні!
Парады будучым абітурыентам:
- загадзя сабраць неабходныя дакументы (пералік ёсць на сайце) –
- іх прымаюць у першай палове чэрвеня;
- не цягнуць да апошняга з медкамісіяй, каб на месцы не «завярнулі» з-за адсутнасці ці няпоўнай інфармацыі аб стане здароўя ў даведцы;
- калі будзе некалькі прэтэндэнтаў з аднолькавай колькасцю балаў, то перавагу аддадуць таму, хто мае вышэйшы гадавы сярэдні бал.
-
Фота аўтара і з архіва В. Польскай
