И каждый день его ждёт нетерпеливая нива...

Прынята (кім? калі? навошта?) лічыць, што людзям хочацца жыць у горадзе. Цывілізацыя, маўляў! Тэатры, музеі і іншыя здабыткі культурнага жыцця. Непараўнальна вышэйшыя заробкі. Зноў жа – непасрэдная блізкасць да эпіцэнтру падзей, магчымасць даведвацца пра навіны, пакуль яны яшчэ “гарачыя”… А ў вёску? Хіба што летам… Пакупацца, паляжаць пад яблынькай, паласавацца клубніцамі з градкі…
Ды толькі ў Івана Уладзіслававіча Стаціны, механізатара СВК “Міхалішкі”, іншае меркаванне – і пра горад, і пра жыццё наогул. Якое? Пра гэта ён раскажа сам.

–Той, хто разважае падобным чынам, не мае рацыі. Пры сучасным развіцці сродкаў камунікацыі “гарачыня” навінаў усюды аднолькавая – спадарожнікавае тэлебачанне, інтэрнэт, скайп, мабільная сувязь і г.д. аднолькава паспяхова працуюць і ў вялікім горадзе, і на аддаленым хутары. Што тычыцца музеяў ды тэатраў, дык іх наведваюць амаль выключна “госці сталіцы”. А заробкі… На пасяўной, на нарыхтоўцы кармоў, на жніве старанны механізатар атрымлівае пад дзесяць, а то і больш, мільёнаў рублёў. Дадайце сюды двухразовае амаль што бясплатнае харчаванне… Зрэшты, і гэта не галоўнае… Якой мерай можна вымераць кошт вясковага чыстага паветра? І смак да ламоты ў зубах халоднай калодзежнай вады? А птушыныя спевы на досвітку – птушкі, а не гарадскі “будзік” абвяшчаюць нам, што нарадзіўся новы дзень…
– Я родам з Маркун, – працягвае Іван Уладзіслававіч. – Закончыў Міхалішкаўскую сярэднюю школу і па настойлівай прапанове бацькоў перабраўся ў Вільнюс – там у ПТВ атрымаў спецыяльнасць “аператар станкоў”, уладкаваўся на завод. Далей павінна было быць, як ва ўсіх: жыць на прыватнай кватэры, стаць на завадскую чаргу на жыллё, атрымаць ложка-месца ў інтэрнаце, ажаніцца, нарадзіць “гарадскіх” дзяцей, падгадаваць іх, атрымаць нарэшце кватэру, на балконе якой настальгічна вырошчваць чэзлыя кветачкі…
…Я вярнуўся дадому. Насуперак незадаволенасці бацькоў. Не мог інакш. Стаў літаральна задыхацца ў чадным і шумным горадзе, з-за сцен якога, як ні старайся, не ўбачыш лінію далягляду. Цесна, мітусліва і неяк адчайна адзінока…
“Аператару станкоў” у вёсцы няма што рабіць – дастаў з шуфляды правы трактарыста, якія атрымаў у школе, і – буду, як тата, механізатарам. Хоць, калі ўжо быць да канца шчырым, не збіраўся я ўсё жыццё быць трактарыстам – падвярнулася аказія стаць супрацоўнікам ДАІ. Вось толькі правы аўтамабіліста патрэбны былі. “Папрацую ў калгасе, – вырашыў для сябе. – І капейку нейкую зараблю, і правы “на халяву” атрымаю.”
Мне далі старэнькі Т-40. “Драпачок”. Сена на ім падвозіў, салому… На больш сучасную тэхніку я па маладосці і не прэтэндаваў. Да лепшай, па праўдзе кажучы, і не быў прывучаны – тата пачынаў працаваць на трактары наогул без кабіны. Натуральна, я лічыў за гонар праехацца з ім – наглытацца пылу папоўніцы. І ў тагачасных камбайнаў кабінаў тады не было…
А можа, менавіта гэтая “адкрытасць” месца працы і прывучыла мяне да свабоды? Чаму ж яшчэ мне было так няўтульна ў абмежаванасці завадскіх сцен?
…Ну вось, калясіў я на “драпачку” па га¬спадарцы і марыў пра ДАІ: прыгожая форма, жазло, здольнае спыніць любое аўто, перспектывы… Ды неўзабаве прыкмеціў, што колер маіх мараў паступова слабее. А калі мне далі новенькі пагрузчык “Карпаціч”, жаданне мяняць “дыслакацыю” наогул сышло на “не”…
Пазней быў новы “Беларус-21” – до¬брая тэхніка. Але калі перасеў на “Джон Дзір”, зразумеў, што параўнанне не на карысць айчыннай тэхнікі. Гэта як “мерс” параўноўваць з “жыгулёнкам”…
…Дваццаць пяць гадоў механізатарскага стажу – самому не верыцца, што за плячыма ўжо не адна тысяча (і не адна!) пераараных і засеяных гектараў. Колькі на іх вырасла хлеба? На чый стол трапіў “мой” бохан?
Пераемнікі? Няма, на жаль. У нас з Аленай дзве дачкі. Хіба мо з зяцёў каторы трактарыстам акажацца?.. Затое маю насцярожанасць да вялікага горада мае дзяўчаты ўнаследавалі – ім таксама нашмат больш утульна ў вёсцы. Святлана заканчвае медыцынскі – будзе ўрачом. Алінка – перакладчыцай, вучыцца ў лінгвістычным універсітэце. “Вяртайцеся, – кажу ім, – пасля заканчэння дадому. І ў нашым доме месца хапае, а не захочаце – доўга стаяць на чарзе ў вёсцы не прыйдзецца”. Не сказалі пакуль кан¬чатковае “так”, але і адмаўляцца не спяшаюцца…
Вось што такое шчасце, га? Напэўна, гэта твой дом, у якім табе ўтульна. І жонка, якая хаця і пабурквае (думаю, агульнае для жонак усіх механізатараў: “Кватарант, у хаце не стыкаешся. Ты калгасныя палі ведаеш лепей, чым уласны панадворак!”), але разумее мяне і падтрымлівае. Хіба без яе руплівых рук у нашым хлеўчуку было б столькі жыўнасці? І карова, і свінні, і куры… Тры вуглы, як кажуць, трыма¬юцца на жаночых плячах…
Не, я таксама стараюся – разумею, як жонцы няпроста. Але, да прыкладу, тая ж пасяўная – яна ж для ўсіх, для ўсёй краіны. І таму рэжым спрадвечны: ад цямна да цямна. Так працаваў мой тата, так працую я, так будзе працаваць той, хто прыйдзе пасля мяне…
Як усё ж такі я ўдзячны лёсу, што ўсё ў маім жыцці склалася так, як склалася. Што кожны дзень мяне чакае нецярплівая ніва. І вось гэтыя прасторы – са мной! І дождж! І сонца! І прывычны спадарожнік трактарыста – вецер…
Вось калі б заўтра давялося б пачаць усё спачатку… Маю на ўвазе сваё жыццё… Я зноў бы вярнуўся з Вільні. І зноў бы сеў на “драпачка”. Канешне, я б ужо ведаў, што на маім працоўным гарызонце з часам замаячыць “Джон Дзір” з кандыцыянерам, радыё, міні-халадзільнікам… Але справа не толькі ў камфортных умовах працы. Не столькі ў іх, колькі ў нечым нашмат больш грунтоўным – у тым, што на ўзроўні генаў перадаецца з пакалення ў пакаленне. У найвялікшым на свеце цудзе прарастання звычайнага хлебнага зярняці…

---------------------------------
Запісала Ганна ЧАКУР, фота аўтара.