Жыццёвыя сцежкі, што прывялі Паліну Зіму на Астравеччыну
09:24 / 10.04.2021
Шлях да Астраўца
Восем класаў Паліна Панчанка закончыла ў роднай вёсцы Сцежына, што ў Брагінскім раёне Гомельскай вобласці. А ў дзявяты пайшла ў Крыўчанскую дзесяцігодку. Страшнавата было: незнаёмыя настаўнікі, новыя аднакласнікі… З сяброўкай яны сціпла селі ў апошні рад. Ды зухаваты хлопец Міша Зіма забраў яе партфель і пераставіў на першую парту, перад сабой: тут сядзець будзеш! На ўроках літаратуры Паліне часта даводзілася пісаць 3 сачыненні: для сябе, для Мішы і яго сябра. А «аддзячваў» хлопец своеасабліва: раз-пораз тузаў за доўгую касу. Дзяўчына таксама ў даўгу не заставалася – адварочвалася і лупіла сябра кніжкай па галаве. Калі той паспяваў падняць вечка парты, то збівала рукі да крыві. Настаўнікі пасмейваліся: хто каго чубіць, той таго любіць… «Яго? Ніколі! Нізавошта!» – у запале крычала Паліна. Але нездарма кажуць: ніколі не гавары «ніколі»…
Пасля школы яна падала дакументы ў Гомельскі педагагічны інстытут. У дзяўчыны былі добрыя шансы: Ганаровая грамата па нямецкай мове гарантавала як мінімум адну «пяцёрку» на ўступных экзаменах. Але тут прыехала сястра з Крывога Рога.
– Паехалі са мной! – прапанавала. – У нас таксама інстытуты ёсць. Разам будзем…
У Крыварожскім педагагічным інстытуце на Паліну паглядзелі са здзіўленнем:
– З Беларусі? У вас інстытутаў няма, што да нас прыехалі? – і нават не прынялі дакументы: сваіх абітурыентаў хапае!
Дахаты яна не вярнулася, пайшла на курсы сакратароў-машыністак. Закончыўшы, стала працаваць у вячэрняй школе.
Міша служыў у арміі. Як толькі дэмабілізаваўся, прыехаў у Крывы Рог да Паліны, з якой ліставаўся такія доўгія і кароткія 2 гады. Сястра дзяўчыны прапаноўвала і яму заставацца – знайсці работу ў шахцёрскім горадзе было няцяжка.
– Міша пераначаваў, ранкам пабачыў, што за ноч белыя машыны сталі чырвонымі ад крыварожскага пылу, пабываў на катлаване, куды яго «сваталі» ў якасці вадзіцеля, – зверху машыны, што працуюць на дне, уяўляліся мурашамі – і сказаў: не, не па мне гэта. Вярнуўся ў Беларусь, уладкаваўся на работу ў Хойніках, а потым і мяне забраў, – расказвае Паліна Аляксееўна.
І стала Паліна Панчанка Зімой – дарэчы, нямала жартаў выслухала з-за свайго прозвішча тады, чуе іх і цяпер. З цягам часу прывыкла! У іх нарадзілася трое дзяцей: дачушка Танюшка, сыны-пагодкі Сярожа і Алёша.
У Хойніках яна працавала сакратаром у будаўнічай арганізацыі. Пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС яе начальнік Мікалай Кавалёў з амаль усім калектывам пераехаў у Астравец.
Аднойчы, завітаўшы ў Хойнікі, Мікалай Іванавіч спытаў Паліну:
– Колькі тут сядзець будзеш? Што ты сабе думаеш – у цябе ж трое дзяцей! Прыязджайце, знойдзем работу і табе, і твайму Зіме…
Паліна не стала расказваць, што на карце Беларусі, на якой яны адзначалі магчымыя месцы для пераезду – у 1989 годзе ў Хойніках гэта была самая злабадзённая тэма, – Астравец быў закрэслены тлустым чорным крыжам – вельмі ж далёка…
Але пасля той размовы з’ездзілі на «свету канец». Астравец спадабаўся: кампактны – усё побач, да таго ж зялёны, чысты, утульны. На сямейным савеце прынялі рашэнне: едзем!
Муж стаў працаваць у МПМК, Паліне былы начальнік дапамог уладкавацца сакратаром ва ўпраўленне сельскай гаспадаркі – праўда, толькі на замену дэкрэтнага адпачынку. Дачка пайшла ў школу, старэйшы сын – у дзіцячы садок. А меншаму месца не знайшлося – маці брала яго з сабой на работу.
– Лёша «паштальёнам» працаваў, – з усмешкай успамінае Паліна Аляксееўна. – Карэспандэнцыю па кабінетах разносіў. Зморыцца – засне ў шафе, скруціўшыся абаранкам. Неяк прыходзіць да начальніка наведвальнік, адкрывае шафу, каб паліто павесіць, – а там мой малы спіць… Толькі праз год Алёшку далі месца ў садку.
Шлях да прызнання
Працу ва ўпраўленні хутка давялося пакінуць – вярнуўся з дэкрэтнага асноўны работнік. Пэўны час працавала ў насеннай інспекцыі. А потым начальнік упраўлення капітальнага будаўніцтва Віктар Аксютчык прапанаваў перайсці да іх.
З таго часу – 1 красавіка споўнілася 27 гадоў! – Паліна Аляксееўна нязменна працуе ў гэтай арганізацыі: спачатку сакратаром, а ў 2008 годзе, пасля таго, як закончыла Ашмянскі каледж, яе перавялі на пасаду эканаміста.
«Ну што там за работа ў эканаміста УКБ? – скажа нехта. – Сядзіць сабе, паперкі перабірае…»
Але за кожнай з гэтых паперак – грошы, шматтысячныя, а то і мільённыя асігнаванні… А яны, як вядома, любяць дакладны падлік і строгі парадак. Да таго ж умовы фінансавання будаўніцтва ўвесь час мяняюцца. Узяць, да прыкладу, узвядзенне жылых дамоў. Спачатку былі жыллёва-будаўнічыя кааператывы – адна схема фінансавання. Затым – эксперыментальныя дамы, якія будавалі па дзяржаўным заказе, а потым прадавалі тым, хто стаяў на чарзе на паляпшэнне жыллёвых умоў, – іншая нарматыўная база. Будаўніцтва па Указе № 215, затым – па Указе №240… У кожным дакуменце свае нюансы, і іх трэба ведаць, бо гэта дзяржаўныя і асабістыя сродкі людзей. Цяпер вось на парадку дня – долевае будаўніцтва, і зноў трэба разбірацца з усімі нюансамі, ехаць да суседзяў, якія ўжо працуюць у гэтым напрамку, вучыцца…
А калі ў 2008 годзе Астравец рыхтаваўся да 540-годдзя і адначасова будавалася ці рэканструявалася больш за 300 аб’ектаў, работнікі ўпраўлення капітальнага будаўніцтва ўвогуле працавалі ў рэжыме нон-стоп.
– Камп’ютараў у нас тады не было, усе дакументы друкавалі на машынках. Паступяць вечарам грошы – а ранкам плацёжкі трэба палажыць на подпіс начальніку ўпраўлення. Здаралася, да поўначы сядзім, а то і пазней. Вулічныя ліхтары тады ў 12 гадзін ночы выключалі, ідзеш з работы – хоць вока выкалі. Муж напаўжартам прапаноўваў перабірацца жыць на работу. Хоць так, для прыліку бурчэў – на самой справе ўсё разумеў. І вячэра да майго вяртання заўсёды была згатавана.
Акрамя непасрэдных абавязкаў, Паліна Аляксееўна вядзе кадравую работу, архіў і выконвае мноства іншых «нічыйных» спраў. Словам, яна з тых людзей, пра якіх гавораць: хто вязе – на таго і грузяць.
– Гэта сапраўды так, – гаворыць начальнік УКБ Тамара Кацяк. – Паліна Аляксееўна – чалавек надзвычай адказны. У яе лексіконе няма слоў «Гэта не мая справа», «Я не буду», «Не ўмею». Не ведае нечага – даведаецца, не ўмее – навучыцца, трэба зрабіць тэрмінова – не лічыцца з асабістым часам. Яна ўсё ведае, усё памятае. Здараецца, толькі пачнём нешта абмяркоўваць, думаць, дзе знайсці патрэбныя дакументы, – а Зіма ўжо прыносіць. Незаменны работнік! І хоць некалькі гадоў таму аформіла пенсію, развітвацца мы не збіраемся. Таму, калі ўзнікла пытанне аб кандыдатуры для занясення на раённую Дошку гонару, калектыў без ваганняў назваў імя Паліны Зімы.
Шлях да шчасця
Падзею гэтую – занясенне партрэта жонкі, маці, бабулі на раённую Дошку гонару – сям’я ўспрыняла з радасцю і гонарам. І адзначыла традыцыйна, як і ўсе сямейныя святы, – шашлыкамі ў Бабанішках.
– Калі пераехалі ў Астравец, атрымалі двухпакаёвую кватэру ў адным з «чарнобыльскіх» дамоў, – расказвае пра шматлікія «вялікія перасяленні» Паліна Аляксееўна. – Вядома ж, з трыма дзецьмі было цеснавата. Пазней аддалі сваю двухпакаёўку райвыканкаму і атрымалі трохпакаёўку. З цягам часу сталі марыць пра ўласны калі не дом, то хоць бы дачу: нас, колішніх вяскоўцаў, цягнула да зямлі. Узялі ўчастак у Бабанішках, купілі ў вёсцы хату, перавязлі, злажылі, дабудавалі яшчэ такую ж, каб былі ўсе выгоды… Ужо гадоў 10, калі не больш, паціху нешта будуем, а канца-краю не відаць. Думалі, што спяшацца няма куды. Лёша, калі ажаніўся, пабудаваў кааператыў, Сярожа жыў з намі. А калі і ў яго з’явілася сям’я, мы з мужам вырашылі перабрацца ў Бабанішкі. Я ж разумею, што маладым хочацца самастойнасці – сама такой была.
Самым шчаслівым, насычаным знакавымі падзеямі, па словах жанчыны, у іх быў 2019 год. Тады ажаніўся Сярожа – зрэшты, ужо маёр міліцыі Сяргей Міхайлавіч, у яго нарадзілася дачушка – першая «зімовая» ўнучка, Кацюша. І ў Алёшавага сына Мікіткі з’явіўся брацік Назар. Муж змяніў работу. А галоўнае – яны перабраліся ў свой дом! Работы там яшчэ шмат, але фіранкі на вокнах ужо вісяць – а гэта, на думку Паліны Аляксееўны, галоўная прыкмета абжытасці селішча.
І цяпер у іх дзяцей і ўнукаў ёсць цэнтр прыцягнення: бацькоўскі дом у Бабанішках, дзе яны збіраюцца на святы, адзначаюць усе важныя падзеі.
– З мяне калегі часам смяюцца, кажуць, што я – маці-квактуха. А мне і праўда трэба, каб усе яны былі побач, пад маім крылом, каб я ўсё пра іх ведала, кожнага магла абагрэць, накарміць, прылашчыць, – гаворыць жанчына.
І ў гэтым яна бачыць сваё шчасце: каб усё было добра ў дзяцей, каб прыбаўлялася ў сям’і ўнукаў, каб кожную нядзелю поўніўся галасамі іх дом і каб усім ім былі патрэбны бабуля з дзядулем.
– Калі мае дзеці шчаслівыя, то я – удвая, – гаворыць Паліна Зіма.
Подписывайтесь на телеграм-канал «Островецкая правда» по короткой ссылке https://t.me/ostrovetsby.
Телеграм-канал «Островецкая правда» – всё самое интересное из жизни Островца и Островецкого района.
Подписывайтесь на телеграм-канал «Гродно Медиа Group» по короткой ссылке t.me/GrodnoMediaGroup.
Телеграм-канал «Гродно Медиа Group» – это ежедневные новости районов Гродненской области и города Гродно.
