Лёсы Вялікай Айчыннай: Розныя бакі адной вайны
12:19 / 27.09.2020
Узгадвае жыхарка вёскі Палесціны Рэгіна Шасцялінская:
– Рознага было. Я памірала ў вайну: надта высокая тэмпература паднялася – мама не магла збіць. А за нашай хатай быў лес, там скрозь стаялі немцы. І мама рашылася, перажагналася і кажа: «Пайду да немцаў, папрашу, каб іх урач паглядзеў дзіця». І пайшла. Маму не пачапалі. Прыйшоў немец, даў укол, тэмпература спала – і я выздаравела. А вось таты брата, ён у Маркунах жыў, чатырохгадовая дзяўчынка згарэла ад тэмпературы. Немцы ежу не бралі сілай – прасілі. Мама карову падоіць, малака возьмуць, колькі трэба, часта і самі нешта прыносілі: давалі дзецям шакаладкі – не крыўдзілі. Як, можа, нехта зробіць які врэд, дык усяго было.
У Барку, казалі, забілі нейкага чалавека – ён з плену ішоў, удаў (прадаў. – Заўв. аўт.) нехта, што мужчына валяецца-ідзець, – паляцелі немцы туды і забілі. Чалавека пахавалі ў Барку, пазней яго родныя прыехалі, адкапалі цела і павезлі да сябе хаваць.
А бандыты хадзілі! Рабавалі, забіралі – невядома што рабілася!
Таты майго брат Іван Пазлевіч загінуў у Германіі ў палоне. Пасля вайны з Гялюн прыйшоў да нас у Кярэлі чалавек – ён разам з дзядзькам быў у палоне – гаварыў, што бачыў нашага Івана і той сказаў яму, што, мусіць, дахаты ўжо не вернецца – хворы быў. Так і сталася…
А другога брата бацькі разам з жонкай і трыма дзецьмі ў Буяках застрэлілі бандыцюгі. За тое, што дзядзькавы швагер быў у партызанах так пакаралі. Тады, здаецца, 18 чалавек за ноч застрэлілі!
Страшна было. Помню, сядзім у хаце ноччу, чуем – сабачка наш брэша – ідуць бандыцюгі. А жывёліне не скажаш, каб маўчала, ажно толькі чуем «плю-ух-х» – застрэлілі сабачку. І не пакажашся, і голасу не падасі…
За сцяной мама стаіць, тата выглядае асцярожна – сядзім, заняўшы дух. І не кожны ж прымаў пераначаваць – тата з мамай то каля кутоў ходзяць, то ў лазні, а нас, трох, Владзючыха прымала да сябе, казала: «А хто ведае, колькі ў мяне дзяцей, – лезьце, дзеткі на печ!» Мы надта баяліся бандытаў, бо таты брат партызанам быў – за гэта маглі расстраляць.
Нейкі час нямецкія салдаты жылі ў Палесціне. А вяскоўцаў вывезлі ў Малюту – па хатах да людзей рассялілі. За нашай Палесцінай самалёты стаялі, боепрыпасаў шмат было!
Подписывайтесь на телеграм-канал «Островецкая правда» по короткой ссылке https://t.me/ostrovetsby.
Телеграм-канал «Островецкая правда» – всё самое интересное из жизни Островца и Островецкого района.
Подписывайтесь на телеграм-канал «Гродно Медиа Group» по короткой ссылке t.me/GrodnoMediaGroup.
Телеграм-канал «Гродно Медиа Group» – это ежедневные новости районов Гродненской области и города Гродно.
