24 тур конкурсу «Пазнай Астравеччыну»
08:53 / 02.07.2020
Не проста адказалі, што на конкурсным фотаздымку фрагмент мемарыяльнай дошкі Здзіславу Шырынскаму на будынку СШ №2 Астраўца, а шмат расказалі пра яго – як свайго настаўніка фізкультуры Святлана Ромаш, пра калегу – Станіслаў Памецька, пра ветэрана і цудоўнага чалавека – Ванда Вайшнаровіч. Тыя ж, каму не пашчасціла быць асабіста знаёмым са Здзіславам Здзіслававічам, знайшлі шмат звестак пра яго ў інтэрнэце і друку – і падзяліся імі з рэдакцыяй. Што ж, дзеля таго, каб жыхары Астравеччыны адкрывалі для сябе нязведаныя старонкі гісторыі роднага краю, мясціны і людзей, мы і задумвалі гэты конкурс.
А Здзіслаў Шырынскі і сапраўды быў чалавекам-легендай, па біяграфіі якога можна пісаць раманы і здымаць кінафільмы. Бацька яго, шчыры бальшавік – саратнік Фелікса Дзяржынскага, ваяваў разам з Тухачэўскім. І раздзяліў лёс легендарнага камандарма: яго расстралялі падчас сталінскіх рэпрэсій. Сям’і пашанцавала: жонку з дзецьмі щсяго толькі выслалі з Масквы ў Казахстан.
Здзіслаў у ссылцы працаваў у МТС камбайнерам, токарам, малатабойцам, кавалём. Калі пачалася вайна, пісаў лісты Молатаву, Варашылаву, Сталіну з просьбай адправіць яго на фронт. У 1943 годзе яго просьбу задаволілі: адправілі на 3-месячныя курсы ў Разань, дзе набіралі маладых палякаў для будучай Арміі Людовай.
Пасля заканчэння курсаў ён атрымаў пагоны малодшага лейтэнанта і разам з сябрам Войцехам Ярузельскім, будучым міністрам абароны Польшчы, які пазней па просьбе Шырынскага шмат дапамагаў астравецкім вет эранам Войска Польскага, адправіўся на фронт камандзірам узвода роты штрафнікоў.
Як выжыў у той мясарубцы, калі гарэлі неба і зямля, стралялі спераду і ззаду – не разумеў і сам. Пасля адной разведкі боем з роты ў 800 чалавек жывымі засталося 20 – Шырынскі ў іх ліку. Ад кулі снайпера яго ўратавала люстэрка з крупаўскай сталі, якое ляжала ў кішэні гімнасцёркі.
Пасля трох раненняў і кантузіі дахаты ён вярнуўся інвалідам. Урачы параілі работу звязаную з фізкультурай – гэта Здзіславу Шырынскаму, які ў свой час баксіраваў у таварыстве «Працоўныя рэзервы», было даспадобы. Ён прыехаў у Астравец і, крыху папрацаваўшы інжынерам прамкамбіната, знайшоў сваё прызванне як школьны настаўнік фізкультуры і трэнер.
Многіх вучняў ён прывёў да спартыўных вяршынь. Майстрамі спорту СССР сталі яго выхаванцы рэкардсменка свету сярод юніёраў па штурханні дыска Караліна Пятровіч і чэмпіён СССР 1954 года па бегу на 400 метраў Анатоль Шчасны, кандыдатамі ў майстры – Галіна Вішнеўская, чэмпіёнка Беларусі ў кіданні кап’я, Галін Субач, чэмпіёнка Беларусі па штурханні дыска, Казімір Дубіцкі, чэмпіён Беларусі ў штурханні молата, Яўген Янін, рэкардсмен ў шматбор’і сярод школьнікаў, Валерый Блахін, пераможца многіх міжнародных спаборніцтваў па дзясяцібор’і.
Здзіслаў Шырынскі быў не толькі вядомым трэнерам, але і выдаваў метадычныя брашуры па лёгкай атлетыцы, вазіў каманду Гродзенскай вобласці на рэспубліканскія спаборніцтвы, быў суддзёй міжнароднага лёгкаатлетычнага турніру паміж СССР і США. Яму прысвоены званні Заслужанага трэнера БССР, выдатніка асветы БССР.
А мемарыяльная дошка, якую зрабіў вядомы беларускі скульптар Рычард Груша, – толькі невялікая даніна светлай памяці ветэрана і педагога.
Хоць Здзіслаў Шырынскі – асоба ў Астравекцім раёне і за яго межамі досыць вядомая, усё ж не ўсе нашы традыцыйныя ўдзельнікі змаглі справіцца з конкурсным заданнем.
Па 2 балы ў гэтым туры атрымалі ўжо згаданыя Святлана Ромаш, Ванда Вайшаровіч і Станіслаў Памецька. Тры балы ў Марыны Кімсы – яна памылілася з адказам на пытанне «Дзе гэта?». Па 4 запісалі на рахунак Алег Драган, Жанна Волк-Леановіч, Ганна Мілашэвіч, Вікторыя Іванцэвіч, Алена Памецька.
Па выніках 23 тура на першым месцы апынуўся Алег Драган, у якога 70 балаў, на другім – Марына Кімса з 69 баламі, на трэцім – Жанна Волк-Леановіч і Ганна Мілашэвіч – у іх па 60.
Дзе гэта. Што гэта?
Нагадваем: далучыцца да конкурсу можна з любога этапу. Калі вы ведаеце, дзе гэта і што гэта, – дасылайце свае адказы, расповеды і фотаздымкі.
Адказы можна дасылаць у рэдакцыю па электроннай пошце ці паведамляць па тэлефонах 2-03-64, 7-08-44, +375-29-328-75-99 на працягу пяці дзён (з улікам выхадных і святочных) пасля выхаду газеты з конкурсным заданнем (да аўторка ўключна).
